Makaleler

Tasfiye Öncesi Tasdik Ettirilen Defterlerin Tasfiyeden Vazgeçilmesi Halinde Sonraki Dönemde Kullanılabilir mi?

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun “Tasfiye” başlıklı 17’nci maddesinde;

(1) Tasfiye dönemi: Her ne sebeple olursa olsun, tasfiye haline giren kurumların vergilendirilmesinde hesap dönemi yerine tasfiye dönemi geçerli olur.

a) Tasfiye, kurumun tasfiyeye girmesine ilişkin genel kurul kararının tescil edildiği tarihte başlar ve tasfiye kararının tescil edildiği tarihte sona erer. Başlangıç tarihinden aynı takvim yılı sonuna kadar olan dönem ile bu dönemden sonraki her takvim yılı ve tasfiyenin sona erdiği dönem için ilgili takvim yılı başından tasfiyenin bitiş tarihine kadar olan dönem bağımsız bir tasfiye dönemi sayılır.

b) Tasfiyenin başladığı takvim yılı içinde sona ermesi halinde tasfiye dönemi, kurumun tasfiyeye girdiği tarihten başlar ve tasfiyenin bittiği tarihe kadar devam eder.

d) Tasfiyeden vazgeçilmesi halinde, kurum hakkında tasfiye hükümleri uygulanmaz. Böyle bir durumda, tasfiyeden vazgeçme kararı, bu kararın alındığı dönemin başından itibaren geçerli olur. Tasfiyeden vazgeçme kararının alındığı tarihe kadar verilen tasfiye dönemi beyannameleri, normal faaliyet beyannamelerinin yerine geçer. Tasfiyesinden vazgeçilen kurumun geçici vergiyle ilgili yükümlülükleri, tasfiyeden vazgeçilmesine ilişkin kararın alındığı tarihi kapsayan geçici vergilendirme dönemi başından itibaren başlar.

1 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin “17.2. Tasfiyeden vazgeçilmesi” başlıklı bölüm açıklamaları aşağıda yer almaktadır.

“Tasfiyeden vazgeçilmesi halinde, kurum hakkında tasfiye hükümleri uygulanmaz. Bu durumda tasfiyeden vazgeçme kararı, bu kararın alındığı tasfiye döneminin başından itibaren geçerli olacak, tasfiyeden vazgeçme kararının alındığı tarihe kadar verilen tasfiye dönemi beyannameleri, normal faaliyet beyannamelerinin yerine geçecektir.
Tasfiyesinden vazgeçilen kurumun geçici vergiyle ilgili yükümlülükleri de tasfiyeden vazgeçilmesine ilişkin kararın alındığı tarihi kapsayan geçici vergilendirme dönemi başından itibaren başlayacaktır.

Örnek 5:

Kurumun tasfiyeye giriş tarihi ............................: 14/2/2006
Tasfiyeden vazgeçme tarihi .................................: 15/4/2008
I. Tasfiye dönemi ..................................................: 14/2/2006-31/12/2006
II. Tasfiye dönemi .................................................: 1/1/2007-31/12/2007
Normal beyan dönemi ..........................................: 1/1/2008-31/12/2008

Örnekten de anlaşılacağı üzere, tasfiyeden vazgeçme kararının alındığı tarihin içinde bulunduğu yıl başı itibarıyla normal beyan dönemine geçilmekte ve söz konusu tasfiyeden vazgeçme kararına ilişkin tarihin (15/4/2008) içinde bulunduğu üç aylık geçici vergi döneminin başından (1/4/2008) itibaren geçici vergi yükümlülüğü başlamaktadır.”
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun;

-172’nci maddesinde “Aşağıda yazılı gerçek ve tüzel kişiler bu kanunun esaslarına göre defter tutmaya mecburdurlar:

1. Ticaret ve sanat erbabı;
2. Ticaret şirketleri;
3. İktisadi kamu müesseseleri;
4. Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler;
5. Serbest meslek erbabı
6. Çiftçiler.

İktisadi kamu müesseseleriyle dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler defter tutma bakımından tüccarların tabi oldukları hükümlere tabidirler.”
-174’üncü maddesinde “Defterler hesap dönemi itibariyle tutulur. Kayıtlar her hesap dönemi sonunda kapatılır ve ertesi dönem başında yeniden açılır.

Hesap dönemi normal olarak takvim yılıdır.
Şu kadar ki, takvim yılı dönemi faaliyet ve muamelelerinin mahiyetine uygun bulunmayanlar için, bunların müracaatı üzerine Maliye Bakanlığı 12 şer aylık özel hesap dönemleri belli edebilir.

Yeniden işe başlama veya işi bırakma hallerinde, hesap dönemi içinde bir yıldan eksik olan faaliyet süresi, hesap dönemi sayılır.
Bu maddeye göre özel hesap dönemi tayin edilenlerin ticari ve zirai kazançları, hesap dönemlerinin kapandığı takvim yılının kazancı sayılır.”

-220’nci maddesinde tasdik ettirilmesi mecburi olan defterler sayılmış olup bunlar yevmiye ve envanter defteri, işletme defteri, çiftçi işletme defteri, imalat ve istihsal vergisi defteri, nakliyat vergisi defteri, yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri ve serbest meslek kazanç defteridir.
-221’nci maddesi “Bu kanunda yazılı defterleri kullanacak olanlar, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye mecburdurlar:

1.Ötedenberi işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;
2.Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda;
3. Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler, işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde;
4.Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce.”

-222’nci maddesi “Defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler ocak ayı, hesap dönemleri Maliye Bakanlığınca tespit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde tasdiki yeniletmeye mecburdurlar.”
Çalışmamız ile ilgili örnek idare görüşleri aşağıda yer almaktadır.

1- “… Şirketinizin 01/10/2019 tarihinde tasfiyeye girdiğini, 28/01/2020 tarihinde ise tasfiyeden vazgeçme kararı alındığını belirterek, kıst dönem kurumlar vergisi beyannamesi (01/01/2019-30/09/2019) verilip verilmeyeceği ve 2020 yılı için tasdik ettirilmiş olan defterlerin tasfiyeden dönüş kararından sonraki dönem için kullanılıp kullanılamayacağı hususlarında Başkanlığımız görüşleri talep edilmektedir.

Bu bağlamda, tasfiyenin başladığı tarih ile aynı takvim yılı sonuna kadar olan hesap dönemi ve bu dönemden sonraki her takvim yılının ayrı bir dönem kabul edilmesi nedeniyle 213 sayılı Vergi Usul Kanununun uygulamasında her tasfiye dönemine ait kanuni defterlerin tasdiki zorunlu bulunmaktadır.

Bu itibarla, 01/10/2019 tarihinde girmiş olduğunuz tasfiyeden, 28/01/2020 tarihinde vazgeçmeniz nedeniyle tasfiyeden vazgeçme kararının alındığı dönem başı itibarıyla, başka bir deyişle 01/01/2020 tarihinden itibaren normal beyan dönemine geçilecektir. Bu nedenle 01/01/2020-31/12/2020 dönemi için ikinci tasfiye dönemine ilişkin tasdik ettirilmiş defterlerin kullanılmaya devam olunması gerekmektedir.” (62030549-125[17-2020747]-1304864)

2- “… şirketinizin 6/4/2016 tarihinde tasfiye kararı aldığı, 2/8/2016 tarihinde 1/1/2016-5/4.2016 dönemine ilişkin tasfiye öncesi kıst dönem kurumlar vergisi beyannamesini verdiği, 6/4/2016-28/8/2016 tarihleri arasında tasfiye sürecinin devam ettiği, ancak yeniden faaliyete devam edilmesi amacıyla 29/8/2016 tarihinde tasfiyeden vazgeçme kararı alındığı, 2016 yılı normal faaliyetinizde kullanılmak üzere 2015/Aralık ayında yevmiye ve envanter defterlerinin tasdik ettirildiği, ayrıca tasfiye kararı alınınca tasfiye dönemi için de defterlerin tasdik ettirildiğinden bahisle;

- Kurumlar Vergisi Kanununun 17’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde yer alan; "Tasfiyeden vazgeçilmesi halinde, kurum hakkında tasfiye hükümleri uygulanmaz. Böyle bir durumda, tasfiyeden vazgeçme kararı, bu kararın alındığı dönemin başından itibaren geçerli olur. Tasfiyeden vazgeçme kararının alındığı tarihe kadar verilen tasfiye dönemi beyannameleri, normal faaliyet beyannamelerinin yerine geçer…" hükmü gereği, tasfiyeden vazgeçme kararı takvim yılı başından (1/1/2016) itibaren geçerli kabul edilirse tasfiye öncesi kıst dönem (1/1/2016-5/4/2016) için verilen kurumlar vergisi beyannamesinin vergilendirme bakımından nasıl değerlendirileceği,

- Şirketinizin 2016 mali yılının, tasfiye öncesi dönem (1/1/2016-5/4/2016), tasfiye dönemi (6/4/2016-28/8/2016) ve tasfiyeden vazgeçildikten sonraki dönem (29/8/2016-31/12/2016) olmak üzere üç dönem olarak kabul edilmesi halinde, bu üç dönemde hangi resmi defterlerin (tasfiye dönemi öncesi tasdik ettirilenleri mi, yoksa tasfiye kararı sonrası tasdik ettirilenleri mi) kullanılması gerektiği hakkında Başkanlığımızdan görüş talep edildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde;

2- 29/8/2016 tarihinde tasfiyeden vazgeçilmesi nedeniyle tasfiyeden vazgeçme kararının alındığı dönem başı itibariyle, başka bir deyişle 6/4/2016 tarihinden itibaren normal beyan dönemine geçilmesi nedeniyle, 6/4/2016-31/12/2016 dönemi için ilk tasfiye dönemine ilişkin tasdik ettirilmiş defterlerin kullanılmaya devam olunması gerekmektedir.”
<(27575268-105[221-2016-410]-416924)
3- “… 20.. yılı içerisinde tasfiyeye giren şirketinizin unvanının başına “Tasfiye Halinde” ibaresinin eklendiğini belirterek, tasfiyeye giriş nedeniyle kanuni defterlerin tasdik ettirilmesinin zorunlu olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşünün istenildiği anlaşılmaktadır.


Öte yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 17’nci maddesinin birinci fıkrasında, her ne sebeple olursa olsun, tasfiye haline giren kurumların vergilendirilmesinde hesap dönemi yerine tasfiye döneminin geçerli olacağı, tasfiyenin başlangıç tarihinden aynı takvim yılı sonuna kadar olan dönem ile bu dönemden sonraki her takvim yılı ve tasfiyenin sona erdiği dönem için ilgili takvim yılı başından tasfiyenin bitiş tarihine kadar olan dönemin bağımsız bir tasfiye dönemi sayılacağı hükmü yer almaktadır.

Buna göre, tasfiyenin başladığı tarih ile aynı takvim yılı sonuna kadar olan hesap dönemi ve bu dönemden sonraki her takvim yılının ayrı bir dönem kabul edilmesi nedeniyle, her tasfiye dönemine ait kanuni defterlerin tasdiki zorunlu olup, tutulması zorunlu defterlerin en geç tasfiyeye girdiğiniz tarih itibariyle tasdik ettirilmesi gerekmektedir.”
(67854564-105[1741]-113)
Diğer yandan Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sayfasında “E-defter uygulaması ile ilgili sıkça sorulan sorular” bölümünde yer alan hususlar ise;

“e-Defter uygulamasına kayıtlı bir kullanıcı, unvanının değişmesi halinde 15 gün içinde unvan değişikliğine ait Ticaret Sicil Gazetesinin fotokopisi ve durumu izah eden bir dilekçe ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na posta yoluyla, yeni unvana ait mali mühür temini için de Kamu Sertifikasyon Merkezine elektronik ortamda başvurması gerekmektedir. Unvan değişikliğine giden mükellefin e-Defter sistemindeki unvanı, dilekçesine istinaden güncellenecektir.

Unvan değişikliğinin gerçekleştiği tarihten önceki ay kesrine ait eski unvanın defter ve beratının oluşturulup ilgili ayı izleyen üçüncü ayın son gününe kadar (2 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde belirtilen süreler) beratların GİB e-Defter Uygulamasına gönderilmesi gerekmektedir.

Unvan değişikliğinin gerçekleştiği tarihten sonraki ay kesrine ait yeni unvana ait defter ve beratının oluşturulup ilgili ayı izleyen üçüncü ayın son gününe kadar (2 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde belirtilen süreler) beratların GİB e-Defter Uygulamasına gönderilmesi gerekmektedir.”

https://forum.efatura.gov.tr/ sitesinde yer alan soru-cevaplar ise;

1-0093309: Nevi değişikliği Merhabalar 2021 yılında e defter olduk. 07.01.2021 tarihinde ise Ltd.şti nevi değişikliği yaparak Anonim Şirkete döndük. Anonim şirketin bilgileriyle interaktif vergi dairesinden e defter ve e belge işlemleri menüsünden (Nev’i/Unvan Değişikliği, Tasfiye, Birleşme/ Devir Hali Talep Dilekçeleri) başvurumuzu yaptık. Ayrıca bir bildirim yapmamız gerekiyormu. Anonim şirkete mali mühür başvurusunda bulunduk.Berat yükleme işlemini 01.01.2021-06.01.2021 tarihleri arasında Ltd.Şti den 07.01.2021-31.01.2021 tarihli beratları Anonim Şirkettenmi yüklememiz gerekiyor bu konuda desteklerinizi istiyorum.

İnteraktif vergi dairesinden işlemlerinize ilişkin talep açmış iseniz tarafınıza maille geri dönüş sağlanacak ve defterlerin/beratların nasıl oluşturulması gerektiğine dair bilgi verilecektir. Siz bu süreçte yeni neviye ait mali mührü temin ettikten sonra edefter başvurusunu 01.01.2021 i seçerek tamamlayınız.

2-0025470: Tasfiyeye girme halinde e-fatura ve e-defter kullanımı
Şirketin Tasfiye girmesi halinde e-fatura ve e-defter yükümlülüğü devam edecek midir?
Tasfiye işlemi sona erip vergi dairesi kayıtlarınız kapanmadan yani resen terk kaydı düşmeden efatura ve edefter uygulama zorunluluğu kapsamında olmanız devam etmektedir.
3-0074965: Tasfiyesi sonuçlanan AŞ’nin son dönem e-defter beyanı hakkında
Öteden beri e-uygulamalar mükellefi olan Tasfiye halindeki firmamız 17/04/2019 tarihinde (ticaret sicil tescil tarihi) tasfiye sürecini tamamlayarak kapanmıştır. 2019 yılı mali döneminin bitiş tarihi ve kapanış (Nisan ayı) e-defterinin başlangıç ve bitiş tarihi ne olmalıdır?
Bunların haricinde tasfiye sürecimizin sona ermesiyle ilgili olarak GİB'e dilekçeyle bildirilmesi ve/veya paylaşılması gereken herhangi bir doküman ya da başka birşey var mıdır? Sayın ilgili,

Tasfiyenin sonuçlanmasına ilişkin dilekçe ve ticaret sicil gazetesi (tescil tarihinin gösterir belge) fotokopisi ile Başkanlığımıza başvurmanız gerekmektedir.
Örneğin 17.04.2019 tarihinde tescil olmuş, tasfiye süreci tamamlanmış ise,

2019 yılı e-Defterlerinde hesap dönemi 01.01.2019- 17.04.2019 olmalıdır.
Nisan e-Defterinde dönem başlangıcını 01.04.2019 dönem bitişini de 30.04.2019 yapmalısınız. Burada muhasebe fişleri girerken documentDate (belge tarihi) 01/04/2019 ile 17/04/2019 tarihleri arası fiş girişleri yapılacaktır.

KAYNAKLAR
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
213 sayılı Vergi Usul Kanunu
1 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği
08.11.2022 Tarihli 62030549-125[17-2020747]-1304864 Sayılı Özelge
25.10.2018 Tarihli 27575268-105[221-2016-410]-416924 Sayılı Özelge
24.02.2016 Tarihli 67854564-105[1741]-113 Sayılı Özelge
https://www.edefter.gov.tr/sss.html
https://forum.efatura.gov.tr/

İşbu yukarıda yer alan metnin (makale, görüş, sirküler, bülten, yorum vb. hangi ad ile tanımlandığının bir önemi olmaksızın) yasal olarak herhangi bir bağlayıcılığı bulunmayıp, bilgi verme amacıyla hazırlanmıştır. İşbu metnin tek yasal dayanak olarak kullanılması sonucu elde edilen bilgiler doğrultusunda alınan kararlar ve yapılan işlemler nedeniyle doğmuş / doğabilecek zararlardan yazar / yazarların hukuki bir sorumluluğu bulunmamaktadır.