Geçici İhracat Nedir?
En basit tanımıyla ihracatı bir malın bir ülkeden başka bir ülkeye satılma işlemi olarak tanımlamamız mümkündür. Peki, geçici ihracat ihracat nedir?
A-Geçici İhracat Nedir?
Ticaret Bakanlığı’nın gümrük rehberinde geçici ihracat ile ilgili “eşya yurt dışındaki bir alıcıya satılmak suretiyle değil, başka bir amaçla yurt dışı edilmektedir. Eşya yurt dışı edilirken, yurt dışında geçici süreyle kalacağı ve yurt dışına çıkış amacı yerine getirildiği zaman yeniden Türkiye’ye getirileceği bilinmektedir.” ifadeleri yer almaktadır.
Diğer bir ifade ile gönderildiği ülkede geçici bir süre kaldıktan sonra ve bu süre zarfında herhangi bir değişikliğe uğramaksızın Türkiye’ye getirilecek olan eşyanızın gümrük işlemleri “geçici ihracat” olarak adlandırılır.
1 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliğinde (Hariçte İşleme-Geçici İhracat) aşağıdaki konu başlıkları düzenlenmiştir.
1- Sinema-televizyon filmleri ve ses bantları
2- Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak çıkarılacak taşıtlara uygulanacak işlemler
3- Geçici olarak çıkarılacak ticari nitelikte olmayan eşya
4- Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında geçici ihracı yapılacak ticari eşya
5- Ticari kiralama kapsamında geçici ihracı yapılacak eşya
6- Finansal kiralama kapsamında geçici ihracı yapılacak eşya
7- Sergi ve fuar eşyası
B-Geçici İhracat İşlemlerinde Süre Sınırı var mı?
Gümrük Kanununun 168’inci maddesinde belirtilen 3 yıllık süreyi aşamaz. Ancak bu sürenin bitiminden önce başvurulmak kaydıyla, ilgili gümrük müdürlüğünce yeteri kadar ek süre verilir. Bunun için mücbir sebep veya beklenmeyen hali gösterir belgenin noter veya yurtdışı temsilciliğimizden onaylı Türkçe tercümesinin de dilekçeye eklenmesi gerekir.
C-Geçici İhracatta Hangi Durumlarda Vergi Alınır?
1. Eşyanın süresi içinde mücbir sebep belgesi ibrazı ile süre uzatımı talebi olmaksızın Kanunun 168’inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen üç yıllık süreyi veya üç yıllık sürenin üzerinde gümrük idaresince uzatılan süre varsa bu süreyi aşarak geri getirilmesi halinde, Kanunun 241’inci maddesinin üçüncü fıkrasının (ı) bendi uyarınca usulsüzlük cezası tatbiki ile gümrük vergileri tahsil edilerek serbest dolaşıma giriş rejimi hükümleri uygulanır.
2. Eşya, Kanunun 168’inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen üç yıllık süre aşılmaksızın, ek süreler dâhil verilen sürelerin aşılarak geri getirilmesi halinde, Kanunun 241’inci maddesinin üçüncü fıkrasının (ı) bendi uyarınca usulsüzlük cezası tatbiki ile gümrük vergileri tahsil edilmeden serbest dolaşıma sokulur.
D-Geçici İhracat Kesin İhracata Dönüştürülebilir mi?
Geçici ihracat eşyasının, tabi olduğu mevzuat hükümleri uyarınca ilgili kurumunca veya gümrük idaresince verilen süre ile varsa verilen ek sürelerin veya gümrük idaresince verilen böyle bir süre yoksa Kanunun 168’inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen üç yıllık süre ile varsa verilen ek sürelerin bitiminden önce, geçici ihracatın kesin ihracata dönüştürülmek istenmesi halinde, kesin ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin düzenlenmesi ve ihracat rejimine ilişkin tüm mevzuat hükümlerine uyulmuş olması kaydıyla geçici ihracata konu eşyanın kati ihracata dönüştürülmesine izin verilerek ilgili rejim sonlandırılır.
E-Örnek Geçici İhracatlar
1- “… firmanızın leasing kapsamında cihaz aldığı, cihazların bir kısmının serbest bölgedeki şubenizde kullanılmak üzere geçici ihracat yolu ile serbest bölgeye gönderildiği, düzenlemiş olduğunuz faturada gümrük kıymeti açısından bedel belirtildiği fakat bedelsiz ibaresi kullanıldığı, bu durumda faturada belirtilen gümrük kıymet bedelinin katma değer vergisi (KDV) beyannamesinin “Tam İstisnalar” bölümünün “301-Mal ihracatı” satırında gösterilip gösterilmeyeceği hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.
-Finansal kiralama sözleşmesine konu olan ve kira ödemeleri devam eden cihazın mülkiyeti finansal kiralama şirketinde olacağından, Şirketinizce söz konusu cihazların geçici ihracat yöntemiyle serbest bölgedeki şubenize gönderilmesinin, KDV Kanununun 11 ve 12’nci maddeleri kapsamında ihracat istisnası olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
-Şirketinizin finansal kiralama sözleşme süresinin bitiminden sonra satın aldığı cihazın geçici ihracat yoluyla serbest bölgeye gönderilmesi durumunda, söz konusu işlem ancak şubenizin kendi adına müstakilen faaliyet gösteriyor olması kaydıyla ve kesin ihracatın yapıldığı vergilendirme döneminde mal ihracı kapsamında değerlendirilecektir. Bu durumda da söz konusu cihazın teslim alınmasından önce ödenen kira bedellerine ait KDV’nin ihracat istisnası kapsamında yüklenilen vergi olarak dikkate alınmasına imkân bulunmadığından, bu vergilerin iadesi talep edilemeyecektir.
Öte yandan, geçici ihracat yoluyla serbest bölgedeki şubenize gönderilen cihazın kesin ihracatı yapılmadığı sürece KDV beyannamesinin 301 kod numaralı “Mal İhracı” satırında beyanı söz konusu olmayacaktır.” (20811645-130[18-415-31]-E.44367)
2- “ … ATA Karnesi ile, yurtdışındaki bir fuarda sergilenmek üzere çıkartılan malların yurtdışında satılması halinde bu işlemin ihracat teslimi olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceğinin bildirilmesi istenmektedir.
Buna göre, ATA Karnesi ile yurtdışı edilen makine için kesin ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin verilmemesi nedeniyle geçici ihracatın kati ihracata dönüştürülmesi için kesin ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin düzenlenmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, geçici ihracat kapsamında ATA Karnesi ile yurtdışına çıkarılan eşyanın yurtdışında satılması işleminin ihracat teslimi olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Ancak geçici ihracatın kati ihracata dönüştürülmesi için kesin ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin düzenlenmesi halinde gümrük beyannamesinin düzenlendiği tarihi kapsayan döneme ilişkin KDV beyannamesinde ihracat istisnası olarak beyan edilmesi ve en erken bu vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesi ile iade talebinde bulunulması mümkün bulunmaktadır.” (39044742-KDV.11-1691)
3- “… firmanız adına kayıt ve tescilli 2001 model ... isimli ticari yatın tadil, bakım ve onarım amacıyla, imalatçısı olan İtalya'da mukim ... firmasına geçici ihracat faturası düzenlenmek suretiyle gönderildiği, söz konusu tadil, bakım ve onarım işlemlerinin tamamlanmasına müteakip yurda geri getirildiği belirtilerek, gümrük girişi sırasında özel tüketim vergisi yükümlülüğünün doğup doğmadığı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.
Buna göre, ilgide kayıtlı başvurunuzda tadil, bakım ve onarım amacıyla geçici ihracat faturası düzenlenmek suretiyle yurtdışına gönderildiği belirtilen ticari yatın, tadil, bakım ve onarımın tamamlanmasını müteakip tekrar yurda getirilmesi işleminin, Özel Tüketim Vergisi Kanunun yukarıda yer verilen (7/6) maddesinde atıf yapılan 4458 sayılı Gümrük Kanunu hükümleri kapsamında gümrük vergisinden müstesna olması halinde, söz konusu yatın gümrük girişi sırasında özel tüketim vergisi yükümlülüğü de doğmayacaktır.
Ayrıca, daha önce yurt içinde kayıt ve tescili yapıldığı anlaşılan söz konusu deniz aracının kayıt ve tescili iptal ettirilmeden/silinmeden tamir, bakım ve onarım amacıyla geçici olarak yurt dışına gönderilmesi durumunda, bu aracın Türkiye'de kayıt ve tescil edilmemiş olmasından bahsedilemeyeceği için tamir, bakım ve onarımı takiben tekrar yurt içine girişi işleminin, ÖTV Kanununun (1/1-b) ve (2/1-b) maddeleri uyarınca ÖTV'nin konusu kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.” (39044742-ÖTV.7-489)
4- “…İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun ve eklerinin incelenmesinden; Şirketinizin 21/05/2010 yılında Kazakistan’a gönderilmek üzere, gerçek usulde bir mükellefin sıfır almış olduğu 2 (iki) adet hafriyat kamyonunu kiralama yöntemi ile geçici ihracatını yaptığınız, şimdi ise söz konusu kamyonları satın alıp kesin ihracatını yapma aşamasında olduğunuz, kesin ihracatı yapıldıktan sonra söz konusu kamyonlara ilişkin yüklenilen KDV'nin iadesinin mümkün olup olmadığı”
KAYNAKLAR
1 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliği (Hariçte İşleme-Geçici İhracat)
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) Özelgeleri
https://gumrukrehberi.gov.tr/
İşbu yukarıda yer alan metnin (makale, görüş, sirküler, bülten, yorum vb. hangi ad ile tanımlandığının bir önemi olmaksızın) yasal olarak herhangi bir bağlayıcılığı bulunmayıp, bilgi verme amacıyla hazırlanmıştır. İşbu metnin tek yasal dayanak olarak kullanılması sonucu elde edilen bilgiler doğrultusunda alınan kararlar ve yapılan işlemler nedeniyle doğmuş / doğabilecek zararlardan yazar / yazarların hukuki bir sorumluluğu bulunmamaktadır.
